Το Πρόγραμμα Εξέλιξης Σχέσεων Επικοινωνίας [Π.Εξ.Σ.Ε.]3 είναι ένα βραχύχρονο πρόγραμμα έμμεσης παρέμβασης, που απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας με δυσκολίες στο λόγο και την επικοινωνία. Υποστηρίζεται από εμπειρικά τεκμηριωμένες θεραπευτικές προσεγγίσεις (Βραχεία Θεραπεία με Εστίαση στη Λύση1 και Θεραπεία Αλληλεπίδρασης Γονέα-Παιδιού2).
Στη θεραπεία συμμετέχουν γονείς και παιδί και το πρόγραμμα προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε παιδιού και της οικογένειάς του. Το Π.Εξ.Σ.Ε. εξελίσσεται σε χρονικό διάστημα 12 εβδομάδων, αξιοποιώντας ως πεδίο θεραπείας το παιχνίδι γονέα-παιδιού και η κάθε συνεδρία έχει διάρκεια 60 λεπτά.
Διαδικασία
Το πρόγραμμα ξεικάει με την διερευνητική διαδικασία, όπου καταγράφεται το προφίλ ικανοτήτων και αναγκών του παιδιού στη βάση της Διεθνούς Ταξινόμησης (ICF)4. Στην συνέχεια και καθώς το Π.Εξ.Σ.Ε, εξελίσσεται περιλαμβάνει 2 φάσεις, την Φάση Ανάπτυξης και την Φάση Εδραίωσης.
Κατά την Φάση Ανάπτυξης, διερευνώνται και εξελίσσονται στρατηγικές αλληλεπίδρασης, οικογένειας και γλωσσικής διέγερσης. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιούνται, επιλέγονται με βάση, (α) τα δεδομένα της διερευνητικής διαδικασίας και (β) της επεξεργασίας βιντεοσκοπημένων αλληλεπιδράσεων παιχνιδιού, γονέων-παιδιού. Χρησιμοποιούνται βιντεοσκοπημένα αποσπάσματα παιχνιδιού γονέα-παιδιού, προκειμένου να αναδειχθούν και να ενισχυθούν οι θετικές συμπεριφορές του γονέα. Η αλλαγή στο παιδί, αναμένεται να αναδυθεί μέσα από τις γονεϊκές στρατηγικές, που προοδευτικά εισάγονται κατά την εφαρμογή του Π.Εξ.Σ.Ε.
Κατά τη Φάση Εδραίωσης, οι γονείς διατηρούν εβδομαδιαία τηλεφωνική επικοινωνία ενημερωτικού χαρακτήρα με τον θεραπευτή σε σταθερή μέρα και ώρα. Την 12η εβδομάδα αξιολογούνται τα αποτελέσματα του προγράμματος και λαμβάνονται οι κλινικές αποφάσεις για την περαιτέρω πορεία του παιδιού.
Η γονεϊκή αλλαγή συμβάλλει στην βελτίωση του επικοινωνιακού και γλωσσικού περιβάλλοντος του παιδιού, καθώς ενεργοποιεί την επικοινωνιακή και γλωσσική ανάπτυξή του. Οι γονείς με τη βοήθεια του προγράμματος ενδυναμώνονται και ενισχύουν την διαχειριστική τους γνώση στα θέματα που αφορούν την γλώσσα και την επικοινωνία, ενώ παράλληλα, η ανησυχία τους γύρω από αυτά τα θέματα μειώνεται σημαντικά.
Λατσάρα Δήμητρα -Λογοθεραπεύτρια (συνεργάτης “αμπάριζα”)
Πιστοποιημένη Εκπαίδευση στο πρόγραμμα Π.Εξ.Σ.Ε. (Επίπεδο – 2)
Βιβλιογραφία
1Μαρούσος Δ. & Μαρούσου Κ. (2016). Π.Εξ.Σ.Ε.: Πρόγραμμα Εξέλιξης Σχέσεων Επικοινωνίας. Εκδόσεις Φυλάτος.
2 de Shazer, S., & Dolan, Y., with Korman, H, Trepper, T. S., McCollom, E., & Berg, I. K. (2007). More than Miracles: The State of the Art of Solution-Focused Therapy. Binghamton. New York: Haworth Press.
3 Eyberg, S. (1988). Parent–Child Interaction Therapy: integration of traditional behavioural +concerns. ChildandFamilyBehaviour, 10, 33–46.
4World Health Organization (2001). International Classification of Functioning, Disability, and Health. Geneva: World Health Organization.